ارزیابی میزان آسیب‌پذیری واحد‌‌های مسکونی شهر شیراز بر اساس شاخص‌‌های کالبدی

مقدمه: شناسایی میزان آسیب‌پذیری مجموعه‌های مسکونی نواحی شهر و پهنه‌بندی و اولویت‌‌بندی آسیب‌پذیری نواحی شهری، می‌‌تواند پیشگیری و آماده‌سازی سیاست‌هایی برای مقاوم‌سازی مجموعه‌های مسکونی باشد. هدف این مقاله، شناخت و اولویت‌بندی میزان آسیب‌پذیری واحد‌‌های مسکونی مناطق شهری شیراز بر اساس شاخص‌‌های کالبدی می‌‌باشد و یک مدل چند هدفه را با کاربرد نویددهنده برای برنامه‌ریزی آسیب‌پذیری واحد‌های مسکونی در شهر شیراز ارائه شده است. روش: نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق، آسیب‌پذیری واحد‌های مسکونی بر مبنای 7 معیار با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی برای وزن‌دهی به معیارها و به کارگیری GIS برای تلفیق نقشه‌های مربوط به معیارها انجام گردید. یافته‌ها: بر اساس یافته‌های تحقیق، طراحی و برنامه‌ریزی شهری شیراز در راستای شاخص‌‌های کالبدی نبوده است، به طوری که بالاترین آسیب‌پذیری بر اساس شبکۀ دسترسی راه‌ها و فضای باز به منطقه 8 و کمترین آسیب‌پذیری به مناطق 1 و 6 شهری مربوط می‌‌باشد. در نتیجه برای کم کردن میزان آسیب‌پذیری در مناطق شهری شیراز، بر اساس معیار هم‌جواری با مراکز حساس، مناطق 4 و 1 در اولویت برنامه‌ریزی می‌‌باشند. برنامه‌ریزی برای معیار تراکم جمعیت، در مناطق 2، 5 ،4 و 8 در اولویت است. معیار ایجاد فضای باز و زیربنای واحد‌‌های مسکونی در مناطق 8، 3 و 7، معیار تراکم ساختمانی در مناطق 1 و 6 و 5، معیار عمر بنای واحد‌‌های مسکونی و شبکۀ دسترسی در مناطق 8، 5 و 1 در اولویت برنامه‌ریزی می‌‌باشند. هر چه از حاشیه‌های شهر به هسته شهر نزدیک‌تر ‌‌شویم میزان آسیب‌پذیری واحد‌‌های مسکونی بیشتر می‌‌شود که این به دلیل وجود مراکز حساس نظامی، تراکم بالای جمعیت، زیربنای کم واحد‌‌های مسکونی در مرکز شهر می‌‌باشد.